Gần đây, chương trình tìm kiếm tài năng Kpop UNDER15 của đài MBN đã bị hủy bỏ do gặp phải phản ứng dữ dội từ công chúng vì tình dục hóa trẻ em. Cụ thể, video giới thiệu của chương trình có sự góp mặt của 59 bé gái (từ 8-15 tuổi) mặc áo croptop, quần áo xuyên thấu, trang điểm đậm khiến các bé trông “chững chạc” cùng với những màn trình diễn gợi cảm theo bài hát “Her” của Megan Thee Stallion.
Việc cho các thần tượng tuổi vị thành niên (underage idol) ra mắt không phải là điều mới mẻ trong ngành công nghiệp giải trí Hàn Quốc. Tuy nhiên, điều đáng nói là chương trình UNDER15 không chỉ đơn thuần có sự tham gia của các thực tập sinh dưới 15 tuổi, mà còn biến chính độ tuổi non nớt thành điểm bán hàng (USP – unique selling point). Nói cách khác, sự ngây thơ và chưa trưởng thành của các em bị đóng gói, trình hiện dưới ánh nhìn tính dục và được tiêu thụ như một món hàng hóa “hợp thị hiếu”. Các nhà phê bình cho rằng những đứa trẻ này bị đối xử như sản phẩm thương mại, đặt ra câu hỏi về vấn đề đạo đức trong ngành giải trí
TÌNH DỤC HÓA TRẺ EM KHÔNG PHẢI CÂU CHUYỆN CỦA RIÊNG NGÀNH GIẢI TRÍ HÀN QUỐC
Ta hãy thử kể về những ngôi sao giải trí nổi tiếng toàn cầu xem sao?
Natalie Portman, nổi tiếng từ vai diễn Matilda trong Léon: Professonial (1994) khi mới 12 tuổi, chia sẻ trong bài phát biểu tại Women’s March năm 2018 rằng bức thư đầu tiên mà cô nhận được từ người hâm mộ là một “r.a.p.e fantasy” (ảo tưởng c.ư.ỡ.n.g h.i.ế.p) gửi từ một người đàn ông. Một chương trình phát thanh đã đếm ngược đến sinh nhật thứ 18 của Natalie – thời điểm cô đạt độ tuổi hợp pháp để quan hệ tình dục. Nữ diễn viên cũng cho biết, để bảo vệ bản thân, cô đã cố gắng xây dựng hình ảnh nghiêm túc và học thức, hy vọng điều đó sẽ khiến người khác không nhìn cô dưới con mắt tính dục.
Brooke Shields bắt đầu sự nghiệp người mẫu từ khi còn nhỏ và nổi tiếng với vai diễn trong phim Pretty Baby (1978) khi mới 12 tuổi. Trong phim, Brooke vào vai một bé gái sống trong nhà thổ, với nhiều cảnh khỏa thân gây tranh cãi. Sau đó, Brooke tiếp tục tham gia các dự án như The Blue Lagoon (1980) và quảng cáo cho Calvin Klein, xuất hiện với trang phục và tư thế không phù hợp với lứa tuổi. Nữ diễn viên từng chia sẻ cảm giác bị coi như “quân cờ” trong tay các đạo diễn nam, và cảm thấy không được bảo vệ đúng mức trong môi trường làm việc.
Justin Bieber, cái tên từng gắn liền với hình ảnh “hoàng tử nhạc Pop”, bước vào ngành giải trí khi mới 15 tuổi với bản hit “Baby”. Ngay trong năm đầu tiên của sự nghiệp, Justin bị một nữ phát thanh viên hỏi thẳng về “chuyện ấy” trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp — một tình huống mà chính anh đã phải lên tiếng rằng: “Tôi cảm thấy rất không thoải mái… tại sao một người lớn lại hỏi một cậu bé 15 tuổi điều đó?”. Cùng năm đó, một video cho thấy Justin xuất hiện bên rapper Sean “Diddy” Combs (sau này đối mặt với hàng loạt cáo buộc liên quan đến x.â.m h.ạ.i tình dục và buôn người). Diddy nói rằng họ sẽ cùng nhau “đi tìm vài cô gái”, khiến công chúng lo ngại việc những người trưởng thành trong ngành có thể đã đặt Justin vào môi trường không an toàn. Không lâu sau, tại lễ trao giải American Music Awards 2012, nữ diễn viên Jenny McCarthy đã cưỡng hôn và sờ soạng Justin ngay trên sân khấu khi anh đang nhận giải.
Là một thiếu niên trong hình hài “ngôi sao”, Justin trưởng thành giữa những ánh nhìn soi mói, bình phẩm về cơ thể, giới tính – xảy ra một cách công khai và không thể kiểm soát. Anh bị công chúng, truyền thông và thậm chí cả đồng nghiệp trưởng thành tiếp cận, đánh giá và khai thác qua lăng kính tính dục. Điều này đã gây những tổn thương tâm lý trầm trọng đối với Justin đến tận ngày nay. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2020, Justin bật khóc khi nói về sự cô đơn, áp lực, và tổn thương tâm lý khi lớn lên trong một môi trường không có không gian cho tuổi thơ. “Tôi không biết tin ai,” anh nói. “Tôi không biết ai muốn điều tốt cho mình.”
TÍNH CẤU TRÚC CỦA NẠN TÌNH DỤC HÓA TRẺ EM TRONG NỀN GIẢI TRÍ
Trường hợp của Justin Bieber cho thấy rằng tình dục hóa và vật hóa trẻ em trong ngành giải trí không phải là vấn đề chỉ xảy ra với các bé gái, và cũng không phải hiện tượng có tính chất đơn lẻ. Nó là một cấu trúc tồn tại trong toàn bộ nền công nghiệp giải trí, một hệ thống bóc lột gây tổn thương sâu sắc cho bất kỳ ai, bất kể giới tính. Tác động của nó với mỗi giới lại cho thấy những hình mẫu giới độc hại mà trẻ em phải lớn lên trong đó.
Tình dục hóa trẻ em là sản phẩm của một xã hội nơi người lớn tự cho phép mình xâm phạm sự ngây thơ, cơ thể và hình ảnh của trẻ, rồi tiếp tục khai thác tổn thương ấy như một phần của “chặng đường trưởng thành”. Nó là một phần ăn sâu trong hệ thống bất bình đẳng giới – nơi mà cơ thể của trẻ em, đặc biệt là bé gái, bị nhìn nhận như một công cụ tiêu khiển, một hình ảnh có thể được uốn nắn, khai thác và thương mại hóa để phục vụ thị hiếu người lớn. Và nó có mối liên hệ mật thiết, trực tiếp với bóc lột (expoiltion) và x.â.m h.ạ.i tình dục (sexual abuse) trẻ em.
Nhưng cho đến nay, UNICEF và các tổ chức quốc tế liên quan vẫn chưa có một định nghĩa riêng biệt và đầy đủ về thuật ngữ “Tình dục hóa trẻ em” (child sexualiztion) trong các tài liệu chính thức. Luật pháp các nước, đặc biệt là các nước có nền công nghiệp giải trí có sức ảnh hưởng lớn và mức độ phát triển nhanh như Hàn Quốc, đã thực hiện cải cách pháp luật, nhưng vấn đề vẫn “ăn sâu bén rễ” trong các chuẩn mực văn hóa và định kiến xã hội.
CỨ NHƯ THẾ, NGƯỜI NỔI TIẾNG Ở ĐỘ TUỔI TRẺ EM XUẤT HIỆN NGÀY CÀNG NHIỀU…
… vì một thị trường tiêu thụ chỉ ưu tiên việc kiếm tiền từ sự chú ý và yếu tố gây sốc. Nó bỏ qua, cho phép hoặc thậm chí lợi dụng các thực hành tình dục hóa trẻ em, dù vô tình hay cố tình, cũng góp phần bình thường hóa những hành vi/thực hành này trong xã hội và trên mạng xã hội.
… trong một ngành công nghiệp giải trí mà hành vi quấy rối, x.â.m h.ạ.i và dụ dỗ trẻ em (grooming) được xem là bình thường. Với quyền lực tập trung trong tay các nhân vật có ảnh hưởng (đạo diễn, quản lý, nhãn hàng,..) giúp kẻ ác né tránh trách nhiệm hay thoát tội.
… trong một ngành công nghiệp giải trí mà ranh giới giữa “dễ thương” và “gợi dục” bị mờ đi – đặc biệt khi áp dụng vào trẻ em. Cùng với văn hóa “thần tượng hóa trẻ em” dẫn đến việc người lớn phóng chiếu ánh nhìn trưởng thành lên trẻ, thay vì để trẻ sống đúng độ tuổi.
… trong một ngành công nghiệp giải trí có một “bề dày lịch sử” trong việc tình dục hóa trẻ em nhưng chính người tiêu thụ nội dung LÀ CHÚNG TA đang thiếu sự cân nhắc, phản biện để phát hiện và chất vấn những thực hành của vấn nạn này; cuối cùng dẫn đến việc chúng ta thụ động tiêu thụ, lan truyền, bình thường hóa và tái củng cố nó.
… trong khi, nhiều gia đình (và người giám hộ) bị cuốn vào guồng xoay nổi tiếng và lợi ích kinh tế, đồng thuận để con em mình biểu diễn hoặc xuất hiện theo cách không phù hợp – vô tình tiếp tay cho sự thương mại hóa hình ảnh trẻ em, và thậm chí bỏ qua nguy cơ bị quấy rối và xâm hại.
Và rồi càng nổi tiếng, trẻ em càng dễ trở thành nạn nhân im lặng — những người lớn lên trong mắt công chúng, nhưng lại không bao giờ có cơ hội được làm trẻ con.
Thế nên, để bảo vệ trẻ em, chúng ta không thể chỉ nói về Quyền trẻ em. Chúng ta cần dũng cảm chất vấn những hệ thống đã khiến cho việc tình dục hóa trẻ em trở thành bình thường. Chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận về giới từ khi còn nhỏ, và giải trừ những cách thể hiện không phù hợp với lứa tuổi mà trẻ em chưa bao giờ tự chọn cho mình.
Vì công lý không nằm ở việc làm cho trẻ “an toàn hơn” trong một ngành giải trí bất công. Công lý phải bắt đầu từ việc làm cho ngành ấy không còn chỗ cho những thực hành tình dục hóa trẻ em tồn tại – dù dưới bất kỳ hình thức nghệ thuật, thương mại, hay “giải trí” nào.
English 
Vietnamese