Ngày 8/3, người ta nhắc đến chuyện tặng quà như một cách để tôn vinh phụ nữ nhiều đến mức lu mờ đi ý nghĩa ban đầu nhằm tôn vinh sự đấu tranh giành quyền bình đẳng của phụ nữ trong xã hội.
Thực tế ở Việt Nam, ý nghĩa nhắc nhớ tinh thần đấu tranh của ngày Quốc tế phụ nữ đã quan trọng đến mức ngày này vốn được lựa chọn là ngày kỷ niệm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng – hai người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử lãnh đạo nhân dân chống giặc ngoại xâm để bảo vệ chủ quyền dân tộc trong giai đoạn đầu thời kì Bắc thuộc.
Lịch sử giai đoạn này đã ghi nhận phụ nữ như những người tiên phong và lãnh đạo nhân dân chiến đấu, điều hiếm thấy hơn trong giai đoạn hàng ngàn năm sau của dân tộc. Bên cạnh Hai Bà Trưng, cuộc khởi nghĩa này ghi dấu sự tham gia của nhiều nữ tướng kiệt xuất khác. Trong đó, bà Man Thiện, còn được biết đến là Trần Thị Đoan, mẹ của Trưng Trắc và Trưng Nhị, được xem là người có ảnh hưởng lớn đến tinh thần yêu nước và chiến đấu kiên cường của hai chị em. Bà là cháu ngoại của Vua Hùng, và là một nữ hào trưởng thuộc dòng dõi Lạc Việt với tài thao lược và am hiểu binh pháp. Khi chồng mất sớm, bà một mình nuôi dạy hai con gái là Trưng Trắc và Trưng Nhị, truyền cho họ lòng yêu nước và tinh thần quật cường. Chính sự giáo dục và ảnh hưởng của bà đã góp phần hình thành nên ý chí đấu tranh chống ngoại xâm của Hai Bà Trưng, dẫn đến cuộc khởi nghĩa oanh liệt chống lại ách đô hộ của nhà Hán.
Bên cạnh đó, theo các thần tích, truyền thuyết ghi lại, rất nhiều các tướng lĩnh trong cuộc khởi nghĩa này đều là nữ tướng, tiêu biểu như: Diệu Tiên, Bát Nàn, Đào Kỳ, Lê Hoa, Lê Chân, Phương Dung, Trinh Thục, Thánh Thiên, Thiện Hoa, Nàng Tía, Xuân Hương, Ả Di, Ả Tắc, Ả Lã, Nàng Đô… Nhiều trong số họ đã được tôn lên làm thánh thần.
Xét trong bối cảnh văn hóa Việt Nam thời kì này, mặc dù nằm dưới sự đô hộ của nhà Hán và thường xuyên tiếp xúc với Trung Hoa, nhưng ảnh hưởng văn hóa từ phương Bắc vẫn nằm ở mức hạn chế. Nho giáo, hệ tư tưởng đề cao trật tự gia trưởng và “trọng nam khinh nữ”, khi ấy vẫn chưa thâm nhập sâu vào đời sống xã hội Việt Nam. Người Việt vẫn duy trì các tập tục và lối sống bản địa, trong đó phụ nữ có vị thế cao hơn so với vị thế trong mô hình gia đình phụ quyền của Trung Hoa. Dù các thái thú nhà Hán tìm cách áp đặt các quy tắc hôn nhân và chuẩn mực xã hội theo mô hình Nho giáo, nhưng trong suốt hàng chục năm đầu Công nguyên, những tư tưởng này chưa thể bén rễ sâu vào văn hóa Việt Nam.
TÓM LẠI
Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và Ngày Quốc tế Phụ nữ, dù cách nhau hàng ngàn năm, nhưng đều chung một tinh thần: phụ nữ có thể tiên phong, lãnh đạo và đấu tranh cho tự do, bình đẳng cho lợi ích của toàn dân tộc. Những nữ tướng thời Hai Bà Trưng đã cầm gươm đứng lên vì chủ quyền dân tộc, chống lại áp bức của ngoại bang, cũng như những nữ công nhân lao động ở Mỹ năm 1909 đã xuống đường không phải để đòi hỏi được tri ân, được tặng quà, được giảm giá, mà để giành lại những quyền lợi thiết yếu giúp họ sống một cuộc đời bình đẳng.
Ngày 8/3 không ra đời để trở thành một ngày dành riêng cho hoa, quà hay những lời chúc mang tính hình thức. Nó mang trong mình một di sản của sự đấu tranh, của lòng dũng cảm, và của tinh thần phản kháng trước bất công. Kỷ niệm ngày này không chỉ là để tôn vinh phụ nữ, mà quan trọng hơn, là để tiếp tục hành trình đảm bảo quyền lợi, bình đẳng và sự tôn trọng dành cho họ – không chỉ trong một ngày, mà trong cả 365 ngày của năm.
“Nói phụ nữ là nói phân nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người” (Chủ tịch Hồ Chí Minh)
Vietnamese 
English