Điều gì biến nạn nhân của hành động lừa lọc, thao túng và chà đạp nhân phẩm trở thành đối tượng bị chế giễu? Phải chăng vì họ là đàn ông, nên nỗi tổn thương của họ không đáng để bận tâm? Hay vì họ quan hệ với một người đàn ông khác có ngoại hình không mấy hấp dẫn, nên họ đáng bị vậy?
Vụ việc người có biệt danh Hồng Tỷ lừa gạt, quay lén và phát tán video nhạy cảm với nhiều đàn ông đã nhanh chóng biến thành nguồn giải trí khắp mạng xã hội. Người ta phát tán những đoạn phim và ảnh chụp rõ mặt nạn nhân, kèm theo nhận xét đùa cợt như “nhìn mặt nhiều anh rất phê”. Họ tường thuật lại chi tiết với thái độ hiếu kỳ, hả hê và ghê tởm.
Những trò đùa tưởng chừng vô hại này đang làm lệch hướng sự phán xét đúng-sai mà xã hội cần có, đồng thời có nguy cơ gây ra những tổn thương sâu sắc cho nhiều người.
Khi một tài xế nữ gây tai nạn giao thông, cuộc thảo luận đúng đắn cần tập trung vào hành vi lái xe thiếu an toàn, thay vì đổ lỗi cho giới tính và quy chụp tất cả phụ nữ đều lái xe kém. Sự tách bạch rạch ròi giữa hành vi sai trái và đặc điểm cá nhân (như giới tính, màu da) là nền tảng của tư duy công bằng và không phân biệt đối xử.
Logic tương tự phải được áp dụng trong vụ việc Hồng Tỷ, để chúng ta nhìn rõ điều gì thực sự sai trái, thay vì đùa cợt, quy chụp và làm tổn thương nạn nhân và những nhóm không liên quan.
Khi chỉ ra những điều này, bài viết không biện minh cho hành vi sai trái, mà ngược lại, hướng tới một cuộc thảo luận trách nhiệm và đúng trọng tâm. Hành động của Hồng Tỷ chắc chắn đáng để xã hội lên án. Nhưng đồng thời, cách chúng ta phản ứng với vụ việc này cũng đáng để suy xét cẩn trọng.
CHUYỆN GÌ ĐÃ XẢY RA?
Đầu tháng 7 năm 2025, cảnh sát Nam Kinh (Trung Quốc) tạm giữ nghi phạm họ Tiêu, 38 tuổi, với cáo buộc phát tán nội dung nhạy cảm nhằm trục lợi. Suốt nhiều năm, người này xây dựng nhân dạng giả trên mạng là Hồng Tỷ – một người phụ nữ đã ly hôn, cô đơn và đang tìm kiếm mối quan hệ. Bằng cách này, Tiêu đã dụ dỗ nhiều người đàn ông đến nhà, quan hệ thân mật và bí mật quay lại toàn bộ quá trình.
Những video quay lén ban đầu được đăng tải trên một nền tảng riêng tư và yêu cầu trả phí để xem. Vụ việc vỡ lở khi một lượng lớn video bị rò rỉ và lan truyền chóng mặt. Tin đồn về con số hàng ngàn đàn ông gây chấn động dư luận, dù sau đó cảnh sát đã bác bỏ và chỉ xác nhận có “nhiều người đàn ông” là nạn nhân.
Thay vì tập trung vào hành vi phạm pháp của nghi phạm, sự chú ý lại đổ dồn vào những nạn nhân với những câu hỏi: Trông như vậy mà sao vẫn để bị lừa? Có phải là người đồng tính không? Không thấy tởm à? Những câu hỏi này hàm ý rằng các nạn nhân cũng phải chịu trách nhiệm vì đã quá ngu ngốc, dễ dụ, hay thậm chí vì có ham muốn bị cho là “lệch chuẩn”.
Nhiều người nhanh chóng biến vụ việc thành nguồn nội dung giải trí. Họ mỉa mai và chê bai ngoại hình của Hồng Tỷ, tự hỏi vì sao “trông như thế mà lừa được nhiều trai đẹp?” Họ bình phẩm và chế giễu biểu cảm của các nạn nhân, đặt họ vào vị thế đáng bị trừng phạt. Có những người bày tỏ thái độ quy chụp và kỳ thị quan hệ cùng giới.
Đây chính là sự chuyển dịch từ lên án hành vi gây hại sang chế giễu nạn nhân và củng cố định kiến và phân biệt đối xử. Những trò đùa này đang tiếp tay cho sự kỳ thị, khoét sâu thêm tổn thương của nạn nhân và nhiều nhóm cộng đồng khác.
AI ĐÃ VÀ CÓ THỂ BỊ TỔN THƯƠNG?
Trước hết, nhiều người đàn ông trong vụ việc là nạn nhân của hành vi lừa đảo, thao túng tâm lý và chà đạp nhân phẩm. Họ bị ghi hình và phơi bày hình ảnh riêng tư mà không hề có đồng thuận. Sau đó, họ tiếp tục trở thành đối tượng của cuộc săn lùng danh tính, những bình luận cợt nhả và xúc phạm của đám đông. Nỗi đau của họ không những không được thừa nhận mà bị biến thành trò giải trí.
Một trong số các nạn nhân đã phải trình báo cảnh sát, đến bệnh viện xét nghiệm các bệnh lây truyền và chia sẻ sẽ phải rời khỏi Nam Kinh để trốn chạy áp lực dư luận.
Tại sao nỗi đau của họ lại bị coi thường đến vậy? Câu trả lời rất có thể nằm trong những tiêu chuẩn khắc nghiệt về nam tính. Xã hội thường mặc định đàn ông phải mạnh mẽ, lý trí và luôn ở thế chủ động. Khi một người đàn ông trở bị lừa dối trong mối quan hệ, họ bị xem là đã thất bại trong vai trò nam tính đó. Thay vì được nhìn nhận với sự đồng cảm, họ lại bị dán nhãn là ngu ngốc, kỳ lạ hoặc bị ham muốn che mờ lý trí.
Nhưng dù những người đàn ông bước vào mối quan hệ này vì bị thao túng hay tự nguyện, họ cũng không đáng bị tước đoạt và chà đạp nhân phẩm. Chúng ta không có quyền gây tổn thương cho một người chỉ vì xã hội kỳ vọng phải mạnh mẽ và lý trí, hay vì họ quan hệ với người cùng giới.
Sự coi thường được biện minh với lý do nạn nhân đã ngoại tình. Việc quan hệ thân mật với Hồng Tỷ khi đã có cam kết với người khác rõ ràng là sai. Hành vi phản bội ấy gây tổn thương cho người còn lại. Tuy nhiên, không có thông tin xác thực nào cho thấy tất cả người đàn ông này đều ngoại tình. Và quan trọng hơn, hành vi ngoại tình không thể biện minh cho tội quay lén và phát tán clip. Ngoại tình là sai và đáng lên án, chia sẻ và phát tán nội dung nhạy cảm cũng vậy.
Song song với việc tấn công nạn nhân, những trò đùa còn có thể tạo ra liên kết nguy hiểm giữa Hồng Tỷ với cộng đồng LGBTQ+. Vụ việc bị lợi dụng để đánh đồng hình ảnh đàn ông mặc trang phục của phụ nữ và quan hệ cùng giới với sự lừa lọc, b.ệ.n.h h.o.ạ.n và suy đồi đạo đức.
Trò đùa này như đổ thêm dầu vào ngọn lửa kỳ thị vốn đã gay gắt trong nhiều người. Nó trở thành một “bằng chứng” để củng cố cho thái độ thù ghét của nhiều người với cộng đồng LGBTQ+. Xu hướng tính dục thiểu số và biểu hiện giới phi truyền thống bị gán là dấu hiệu của sự lệch lạc và tội lỗi.
Hệ quả trực tiếp là những người đồng tính, người có biểu hiện giới phi nhị nguyên, vốn không hề liên quan, bỗng bị kéo vào vòng xoáy phán xét và công kích. Họ bị nghi ngờ và đánh đồng danh tính của mình với hành vi tội ác, và phải gánh chịu thêm một lớp định kiến nặng nề hơn.
Có thể khẳng định rằng những trò đùa này không hề vô hại. Chúng là một dạng b.ạ.o l.ự.c tinh thần. Chúng gây tổn thương sâu sắc các nạn nhân, củng cố những định kiến sai lệch và làm chệch hướng sự chú ý khỏi hành vi gây hại thực sự.
ĐÂU LÀ CÁI SAI THỰC SỰ CẦN LÊN ÁN?
Cần phải khẳng định rõ ràng rằng cái sai không nằm ở việc một người đàn ông mặc váy hay trang điểm, cũng không nằm ở việc những người đàn ông có quan hệ thân mật với nhau. Đó là những biểu hiện giới và quan hệ cá nhân, vốn không thể và không nên được dùng để quy kết phẩm chất tốt-xấu của một con người.
Cái sai thực sự, cái ác cần bị xã hội lên án và pháp luật can thiệp, nằm ở những hành vi gây tổn thương:
(1) Sự lừa dối và thao túng có chủ đích: Người đàn ông họ Tiêu đã dựng lên một nhân dạng giả để lừa gạt lòng tin, lợi dụng sự cô đơn và nhu cầu kết nối của người khác nhằm trục lợi. Đây là hành vi hủy hoại niềm tin cơ bản giữa người với người.
(2) Hành vi quay lén: Việc bí mật ghi lại những hình ảnh, video nhạy cảm trong không gian riêng tư là một sự vi phạm thô bạo quyền riêng tư và nhân phẩm. Nó biến con người thành một sản phẩm để tiêu thụ và bình phẩm.
(3) Phát tán video: Việc chia sẻ, buôn bán những video này không chỉ vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn gây ra những tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho các nạn nhân, đẩy họ vào sự phán xét, kỳ thị và nỗi ám ảnh kéo dài.
Trong cơn bão truyền thông, việc sa vào chế giễu ngoại hình hay soi mói giới tính không chỉ làm lu mờ bản chất của tội ác, mà còn tiếp tay và bình thường hóa sự kỳ thị. Mỗi bình luận cười cợt, mỗi lượt chia sẻ clip, dù vô tình hay cố ý, đều trực tiếp gây tổn thương những người vô tội trong thế giới thật.
Tội lỗi phải bị pháp luật phán xử và cộng đồng lên án. Nhưng chúng ta cần nỗ lực để đảm bảo mình tập trung phê phán đúng những hành vi sai trái và đối tượng thực hiện, thay vì gây tổn thương cho nạn nhân và những người không liên quan.
Vietnamese 
English